Ο δικηγόρος Αλέξανδρος Κληρίδης εξηγεί πώς μπορείς να διαφυλάξεις τη πνευματική ιδιοκτησία των προσωπικών σου δεδομένων με αφορμή το ντοκιμαντέρ της Pamela Anderson, “Pamela: A Love Story,” όπου αφηγείται την ιστορία για το κλεμμένο sex tape.
Tης Νικόλ Ζένιου
Το θέμα της ασφάλειας των χρηστών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχει αποκτήσει μεγάλες διαστάσεις, καθώς η κλοπή προσωπικών δεδομένων είναι ένα φαινόμενο που στην εποχή των social media συναντάμε όλο και συχνότερα.
Με αφορμή το πρόσφατο ντοκιμαντέρ του Netflix για τη ζωή της διάσημης σταρ Pamela Anderson με τίτλο “Pamela: A Love Story,” όπου η ίδια είχε πέσει θύμα κλοπής ενός sex tape που κατέγραφε ερωτικές στιγμές μαζί με τον πρώην σύζυγό της Tommy Lee το oποίο διέρρευσε στο διαδίκτυο χωρίς τη συγκατάθεσή της, παρουσιάζεται για ακόμα μια φορά η ερώτηση αναφορικά με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και ιδιωτικής ζωής που δημιουργεί ο κάθε ένας από εμάς την ώρα που καταγράφει, αποθηκεύει και ίσως κάποτε δημοσιεύει στιγμές από την προσωπική του ζωή.
Παρακάτω, ο δικηγόρος Αλέξανδρος Κληρίδης, εξηγεί ποια είναι τα δικαιώματά μας σε σχέση με το περιεχόμενο που αναρτούμε, τα δύο είδη δικαιωμάτων, τι πρέπει να γνωρίζεις πριν κάνεις μία ανάρτηση, η επιλογή “close friends”, τα δικαιώματα των “influencers” , εάν είναι το περιεχόμενο που αναρτούμε μόνο δικό μας, ποιος είναι ο δημιουργός του υλικού που ανάρτησες και τι σημασία έχει, και πότε πρέπει ή αξίζει να ασχοληθούμε για τα πνευματικά δικαιώματά μας;
Μάθε περισσότερα στο κείμενο του δικηγόρου Αλέξανδρου Κληρίδη που ακολουθεί:
Το sex tape της Pamela Anderson
Στην συγκεκριμένη περίπτωση τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά από τη ζωή που ζούμε σήμερα αφού δεν υπήρχαν οι διαδικτυακές πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και ούτε υπήρχαν οι κινητές συσκευές που κάποιος μπορεί να καταγράφει, αποθηκεύει και δημοσιεύει αν επιθυμεί τις εν λόγω στιγμές. Επίσης ουσιαστική διαφορά ήταν ότι οι ιδιωτικές στιγμές που κατέγραφε η Pamela Anderson με τον σύζυγό της ήταν καθαρά και μόνο για προσωπική χρήση και σε καμία περίπτωση δεν είχε δώσει η ίδια συγκατάθεση στον οποιοδήποτε να τις δημοσιεύσει.
Το υλικό που τελικά δημοσιεύθηκε είχε κλαπεί από το ίδιο τους το σπίτι και χρησιμοποιήθηκε εντελώς παράνομα από τρίτα άτομα. Το επιχείρημα ότι επειδή ένα άτομο είναι δημόσιο πρόσωπο ή ότι είναι γνωστό στο φακό και άρα δεν έχει κανένα δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή ή στη πνευματική ιδιοκτησία των όσων δημιουργεί δεν έχει καμία υπόσταση αφού πάντοτε και σε κάθε περίπτωση ο δημιουργός αλλά και το άτομο που απεικονίζει το υλικό (αν είναι διαφορετικό) έχουν απόλυτο δικαίωμα σε κάθε περίπτωση και σε κάθε νέα δημιουργία να αποφασίζουν που και πως θα χρησιμοποιηθεί.
View this post on Instagram
Social Media: Ποια είναι τα δικαιώματά μας σε σχέση με το περιεχόμενο που αναρτούμε;
Στο σημερινό κόσμο που ζούμε όλοι μας καθημερινά καταγράφουμε, αποθηκεύουμε και δημοσιεύουμε διάφορες στιγμές της ζωής μας οι οποίες απεικονίζουν εμάς και τα άτομα που συναντούμε καθημερινά όπως και τοποθεσίες και αντικείμενα. Οτιδήποτε καταγράφεται και αποθηκεύεται στο κινητό μας τηλέφωνο ή οποιαδήποτε άλλη συσκευή είναι εντελώς και απόλυτα ιδιωτικό και προσωπικό και κανένας απόλυτος δεν έχει δικαίωμα να επέμβει σε αυτές τις συσκευές, να εξάγει οποιαδήποτε πληροφορία από αυτές και να χρησιμοποιήσει οτιδήποτε από αυτό το υλικό χωρίς τη συγκατάθεση μας ή χωρίς διαταγή από δικαστήριο που να επιτρέπει κάτι τέτοιο.
Το περιεχόμενο αυτό προστατεύεται από το δικαίωμα που έχουμε στην ιδιωτική ζωή αλλά και από το δικαίωμα που έχουμε στη δημιουργία και ιδιοκτησία πνευματικών δικαιωμάτων. Τα δικαιώματα αυτά ίσως να επηρεάζονται σε κάθε περίπτωση που αποφασίζουμε εμείς να δημοσιεύσουμε το υλικό αυτό στο διαδίκτυο μέσω των γνωστών πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης Facebook, Instagram κ.α.
Σε αυτές τις περιπτώσεις ο κάθε ένας δεσμεύεται από και συμφωνεί με τους όρους και προϋποθέσεις χρήσης της εν λόγω πλατφόρμας και φέρει και ο ίδιος ευθύνη να προστατεύσει τον εαυτό του από οποιαδήποτε ανεπιθύμητη χρήση του υλικού που ο ίδιος έχει δημοσιεύσει.
Δύο διαφορετικά είδη δικαιωμάτων: Ιδιωτική Ζωή και Πνευματική Ιδιοκτησία
Τα δύο διαφορετικά κεφάλαια δικαιωμάτων 1) ιδιωτικής ζωής και 2) πνευματικής ιδιοκτησίας αντιμετωπίζονται ξεχωριστά και πάρα του ότι δημιουργούνται αυτόματα με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή παράδειγμα με το να δημοσιεύσουμε μια φωτογραφία, το κάθε ένα από αυτά τα δικαιώματα έχουν τα δικά τους ειδικά θέματα τα οποία πρέπει να γνωρίζουμε.
Οι πλατφόρμες πάντα στους όρους και προϋποθέσεις δηλώνουν ότι ο κάθε ένας μας ως δημιουργός του υλικού παραμένει απόλυτος ιδιοκτήτης του υλικού και παρέχει μόνο άδεια (license) στις πλατφόρμες να χρησιμοποιηθεί το υλικό αυτό που αποφασίζει ο κάθε χρήστης να δημοσιεύσει. Μια άδεια η οποία είναι περιορισμένη και συγκεκριμένη αφού ο χρήστης συγκατατίθεται και δίνει αυτή την άδεια στις πλατφόρμες και μόνο. Το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή δεν εξαφανίζεται απλά και μόνο επειδή επιλέγουμε να δημοσιεύσουμε μια δική μας φωτογραφία ή άλλη στιγμή στο διαδίκτυο.
Τι πρέπει να γνωρίζεις πριν κάνεις μία ανάρτηση
Η επιλογή είναι πάντα συγκεκριμένη και γίνεται από εμάς σε συγκεκριμένη πλατφόρμα έχοντας υπόψη τον τρόπο λειτουργίας της κάθε πλατφόρμας και τον τρόπο προβολής της δικής μας στιγμής εντός αυτής. Για παράδειγμα, επειδή εγώ δημοσιεύω μια δική μου στιγμή με μια φωτογραφία στο Facebook αυτό δεν σημαίνει ότι έχω αυτόματα δώσει συγκατάθεση αυτή η φωτογραφία να βρεθεί σε Bill board 10χ10 σε κεντρικό δρόμο της πρωτεύουσας. Ούτε και σημαίνει ότι αυτόματα έχω δώσει συγκατάθεση αναπαραγωγής της στιγμής αυτής από άλλες και σε άλλες ιστοσελίδες ή άλλες πλατφόρμες από άλλα άτομα. Εξακολουθώ να έχω το δικαίωμα και απαίτηση να γίνει σεβαστή η ιδιωτική μου στιγμή την οποία αποφάσισα να μοιραστώ με τα υπόλοιπα άτομα που χρησιμοποιούν την εν λόγω πλατφόρμα και μόνο.
Close Friends
Ακόμα πιο ισχυρό μπορεί να είναι το επιχείρημα όταν με τις ρυθμίσεις που παρέχουν οι πλατφόρμες το υλικό που δημοσιεύεται επιτρέπει μόνο συγκεκριμένη ομάδα ατόμων να το δουν.
Influencers
Όλα τα πιο πάνω ενισχύονται ακόμα περισσότερο στα πλαίσια προστασίας προσωπικών δεδομένων αλλά και του απόλυτου δικαιώματος που έχουμε ο καθένας μας στην εικόνα μας και στο ίδιο μας το πρόσωπο. Πραγματικό πρόβλημα δημιουργείται όταν ο ίδιος ο χρήστης έχει μετατρέψει την δική του ζωή και καθημερινότητα δημόσια σε τέτοιο βαθμό που πλέον μπορεί να υπάρξει ένα ισχυρό επιχείρημα ότι πλέον η οποιαδήποτε εξέλιξη στη ζωή του εμπίπτει στο δημόσιο ενδιαφέρον και συμφέρον και άρα αποδυναμώνεται το δικαίωμα του στην ιδιωτική και προσωπική ζωή και πλέον ενισχύεται το δικαίωμα της ελεύθερης έκφρασης και ελευθέρια της πληροφορίας που μπορεί να ισχυριστεί το άτομο που δημοσιεύει υλικό που αφορά άλλο άτομο.
Είναι το περιεχόμενο που αναρτούμε μόνο δικό μας;
Σε σχέση με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας αυτά υπάρχουν πάντα και σε κάθε περίπτωση που δημιουργούμε κάτι δικό μας. Ένα σχέδιο, μια φωτογραφία, ένα βίντεο, ένα κείμενο δημιουργεί αυτόματα δικαίωμα πνευματικής ιδιοκτησίας το οποίο ο δημιουργός μπορεί να διεκδικήσει και απαιτήσει όπως γίνει σεβαστό.
Δημοσίευση του υλικού στις πλατφόρμες και πάλι γίνεται δίνοντας άδεια στις πλατφόρμες να το χρησιμοποιήσουν για το συγκεκριμένο σκοπό της δημοσίευσης και μόνο και δεν επιτρέπεται διαφορετική χρήση από οποιοδήποτε τρίτο άτομο.
Ποιος είναι ο δημιουργός του υλικού που ανάρτησες και τι σημασία έχει;
Το αν είσαι ή δεν είσαι δημιουργός του υλικού και άρα έχεις δικαίωμα ή δεν έχεις απόλυτο δικαίωμα στη πνευματική ιδιοκτησία του υλικού είναι μια συζήτηση που γίνεται μόνο σε περίπτωση που αυτή αμφισβητηθεί στην οποία περίπτωση κάποιος θα πρέπει να μπει στη διαδικασία να αποδείξει ότι είναι ο δημιουργός. Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης δηλώνουν ότι δέχονται ως δεδομένο ότι είσαι ο δημιουργός του υλικού που δημοσιεύεις ή αν δεν είσαι ότι έχεις την άδεια του δημιουργού.
Πότε πρέπει ή αξίζει να ασχοληθούμε για τα πνευματικά δικαιώματά μας;
Φυσικά όλα όσα γράφουμε εδώ έχουν όση αξία θέλουμε εμείς να δώσουμε και σε κάθε περίπτωση θα πρέπει κάποιος να αναλογιστεί και να σκεφτεί αν και τι αξίζει πραγματικά η οποιαδήποτε διεκδίκηση των πιο πάνω.
Όπως και στην περίπτωση της Pamela Anderson, η ίδια ενώ αρχικά είχε καταχωρίσει πολιτική αγωγή εναντίον των ατόμων που δημοσίευσαν το βίντεο χωρίς τη συγκατάθεση της, η ίδια στο ενδιάμεσο της διαδικασίας αποφάσισε ότι για εκείνη και τη δική της ζωή δεν άξιζε η περαιτέρω προώθηση του παραπόνου της και άρα η οποιαδήποτε συζήτηση παρέμεινε ακαδημαϊκή. Αυτή είναι και η πραγματικότητα σε κάθε περίπτωση που επιδοκιμάζονται τα πιο πάνω. Σε μια αυστηρά νομική συζήτηση ισχύουν όλα όσα αναφέρονται σε αυτό το κείμενο, στην πραγματικότητα όμως ο καθένας αποφασίζει τι είναι αυτό που αξίζει για τον ίδιο και στην τελική πόσα θεωρεί ότι αξίζει σε θέμα χρόνου, ενέργειας και οικονομικής άποψης.
Ευχαριστίες στον δικηγόρο, Αλέξανδρο Κληρίδη από Φοίβο Χρ. Κληρίδη και Συνεργάτες Δεπε τηλ.: 22753015 , Facebook: https://www.facebook.com/a.clerideslegal, Instagram: alexandrosclerides100, Email: a.clerides@clerideslegal.com / Alexandrosclerides@afxeantoniou12gmail-com
View this post on Instagram
Φωτογραφίες: instagram/ @matildadjerf
