Η Έλενα Αριστοδήμου μας μιλά για τους μύθους που αναπτύσσει ο καθένας μας για τις σχέσεις, τους συντρόφους ή ακόμα κι για τον ίδιο μας τον εαυτό.
Ο καθένας μας, έχει τη γνώμη του για αυτά που συμβαίνουν στις σχέσεις μας. Ονομάζουμε αυτές τις εξηγήσεις μύθους για να τονίσουμε ότι οι θέσεις μας δεν είναι αλήθεια. Τα γεγονότα διαφέρουν από τους μύθους. Τα γεγονότα είναι πράγματα στα οποία όλοι μπορούμε να συμφωνήσουμε, αυτά που μπορούμε να τα επαληθεύσουμε με τις αισθήσεις μας. Οι μύθοι έχουν να κάνουν με γνώμες, ερμηνείες, θεωρίες, και εξηγήσεις. Τα γεγονότα είναι τα “τι” και οι μύθοι τα “γιατί”.
Ο καθένας μας χρησιμοποιεί μύθους για να εξηγήσει τι συμβαίνει στις σχέσεις μας. Όταν υπάρχουν προβλήματα ή όταν τα άτομα διαφωνούν, συχνά γίνεται θέμα “μύθων που μονομαχούν”. Ποιου ο μύθος είναι σωστός και ποιου είναι λανθασμένος; Κανενός. Και οι δυο είναι εξηγήσεις που δεν μπορούν να αποδειχτούν είτε σωστοί είτε λανθασμένοι.
Διάβασε ακόμη – Χρόνια πάθηση και η σχέση με το σώμα μας
Οι περισσότεροι από μας είμαστε δέσμιοι των μύθων που πιστεύουμε για τους εαυτούς μας, των άλλων ατόμων και των σχέσεων μας. Έχουμε ξεχάσει ότι οι μύθοι μας είναι απλά μύθοι και ότι εμείς τους κατασκευάσαμε. Είμαστε πεπεισμένοι ότι οι μύθοι μας περιέχουν την αλήθεια και συχνά προσπαθούμε να πείσουμε κι άλλους για αυτό το “γεγονός” (δεν είναι γεγονός, είναι μια άποψη). Εμπλεκόμαστε σε διαφωνίες στο ποιος είναι ο σωστός και ποιος ο λανθασμένος. Πάντως, στη σχέση σου, άσχετα ποιος από τους δυο σας κερδίζει τη μάχη του σωστού/λάθους, αυτή που συνήθως χάνει είναι η σχέση.
Οι μύθοι δεν δημιουργούνται όλοι σε ίση βάση. Όταν εισέλθουμε σε δυσκολίες, τυπικά αναπτύσσουμε μύθους που δεν ενισχύουν τις σχέσεις μας. Κάτω από πίεση, θυμό ή “πλήγωμα”, δημιουργούμε μύθους που πληγώνουν ή ρίχνουν ευθύνες. “Απλά θέλεις να με ελέγχεις”. “Είσαι σαν τη μάνα σου”. “Είσαι εγωιστής”. Αυτές είναι τρεις τύποι μύθων που εμποδίζουν τις σχέσεις με το να αποθαρρύνουν ένα ή και τους δυο συντρόφους. Μύθοι που ρίχνουν ευθύνες, μύθοι που ακυρώνουν και μύθοι που εξαλείφουν πιθανότητες.
Διάβασε ακόμη – Η ανάπτυξη του χαρακτήρα και η μοναδικότητα σου
Μύθοι που Εμποδίζουν τις Σχέσεις – Μύθοι που ρίχνουν ευθύνες.
Μερικοί μύθοι ρίχνουν ευθύνες. Το να ρίχνεις ευθύνες εμπεριέχει να καταλογίζουμε κακές προθέσεις και κακά στοιχεία στους συντρόφους μας καθώς και περιέχει επίσης την κατηγορία “Εσύ Είσαι το Πρόβλημα” είτε άμεσα είτε έμμεσα.
Τα άτομα που νιώθουν να τους ρίχνεται η ευθύνη για τα προβλήματα στις σχέσεις τους, συχνά αμύνονται και επιτίθονται πίσω στον σύντροφό τους. “Δεν θα είχα πρόβλημα, αν δεν ήσουν εσύ”. Ή αποφασίζουν ότι αν δεν μπορούν να πάρουν αυτό που θέλουν, θα κάνουν τον άλλο να πληγωθεί, όπως πληγώνονται οι ίδιοι. Η σχέση μετατρέπεται σε ένα πόλεμο τιμωρίας και εκδίκησης. Μετατρέπονται σε σύντροφοι πυγμάχοι, αντί για αγαπημένοι σύντροφοι.
Μύθοι που ακυρώνουν
Κάποιοι άλλοι μύθοι είναι ακυρωτικοί επειδή δίνουν το μήνυμα ότι ο σύντροφος σου δεν μπορεί να εμπιστευθεί τα αισθήματα του ή τις αισθήσεις του. Όταν τα άτομα νιώθουν να ακυρώνονται, αρχίζουν να χάνουν την αυτοπεποίθηση τους ή ακόμα, μπορεί να νιώθουν μέχρι και τρελοί.
Στη σχέση σου, η ακύρωση μπορεί να συμβεί με διακριτικούς τρόπους. Μπορεί ο σύντροφος σου να σου πει “Γιατί είσαι τόσο ευαίσθητη” άμα του έχεις πει ότι έχουν πληγωθεί τα αισθήματα σου, όταν δεν σε είχε συστήσει στον εργοδότη του. Ένα άλλο διακριτικό παράδειγμα: “Δεν είσαι πραγματικά θυμωμένη μαζί μου. Δεν έχεις πενθήσει τον πατέρα σου και ξεσπάς τη θλίψη σου πάνω μου και πάνω στους άλλους”. Κάθε δήλωση που υπονομεύει την αυτοπεποίθηση σου στα βιώματα σου και τις αντιλήψεις σου, είναι μια δήλωση ακυρωτική.
Μύθοι που Εξαλείφουν Πιθανότητες για Αλλαγή
Να θυμάσαι ότι οι μύθοι σου δεν είναι Η Αλήθεια. Πρόσεχε να μην κολλήσεις σε μύθους που θα σε πείσουν ότι η αλλαγή είναι αδύνατη. Σκεπτόμενος ότι η σύντροφος σου δεν μπορεί ή δεν πρόκειται να αλλάξει, είναι τόσο αποθαρρυντικό που μπορεί και ακόμα να αποφασίσεις να δώσεις τέλος στη σχέση. Δεν εισηγούμαστε να γίνεις μη ρεαλιστικά αισιόδοξος. Μόνο να αποφύγεις να τα παρατήσεις πρόωρα με τη σχέση σου, επειδή πιστεύεις στους αποθαρρυντικούς σου μύθους, παρά να πειραματιστείς για να μάθεις αν μια αλλαγή είναι πιθανή.
Άπαξ και καταλήξεις στο μυαλό σου ότι ο σύντροφός σου είναι αυτού του είδους, η τάση είναι να γυροφέρνεις μαζεύοντας αποδείξεις για τα συμπεράσματα σου, κάνοντας δυσκολότερο να δεις οποιαδήποτε απόδειξη περί του αντιθέτου.
Διάβασε ακόμη – Τι χρειάζεται να ξέρεις για τις κρίσεις πανικού
Ένας άλλος σίγουρος τρόπος να εξαλείφεις πιθανότητες για αλλαγή είναι να καλουπώνεις τον σύντροφο σου. Όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά, ένα από τα πρώτα πράγματα που μπορεί να πιάσεις τον εαυτό σου να κάνει, είναι να ψάχνεις για μια ετικέτα για να εξηγήσεις την αγχωτική ή αμήχανη συμπεριφορά του συντρόφου σου. Ονομάζουμε αυτή την διαδικασία επικόλλησης ετικέτας “σκλήρυνση των κατηγοριών”. Σταματάς να βλέπεις τον σύντροφο σου σαν ένα άτομο, αλλά αρχίζεις να τον βλέπεις σύμφωνα με τον μύθο σου, κάτι που υποβιβάζει τον σύντροφο σου σε μια κατηγορία, ίσως σαν ανεξάρτητο ή με φοβία δέσμευσης.
Αυτές οι αρνητικές ετικέτες κολλούν πολύ δυνατά και παρά την όλη επιμονή τους, δεν σε βοηθούν να λύσεις το πρόβλημα. Στις σχέσεις, οι ετικέτες συχνά όχι μόνο δεν οδηγούν σε λύσεις, αλλά μετατρέπονται σε πρόβλημα. Οι ετικέτες παραβλέπουν την περιπλοκότητα της ανθρώπινης συμπεριφοράς και τη μειώνουν σε υπεραπλοποιημένες γενικότητες. Εξάλλου, δεν είναι πάντα εγωιστής. Δεν ελέγχει πάντα καταστάσεις. Οι ετικέτες είναι πιθανόν να αναστατώσουν τα άτομα που τους έχουν δοθεί, ακόμα και όταν συμφωνούν με την ετικέτα (που συνήθως δεν συμφωνούν). Αν κάποιος σου έλεγε ότι είσαι τεμπέλης, αυτό θα σε ενέπνεε να κάνεις περισσότερα; Πιθανόν, όχι. Εφόσον είναι αδύνατον να ξέρεις την αλήθεια, εισηγούμαστε να κοιτάξεις τις ετικέτες σου, αν πρέπει να τις έχεις, σαν υποθέσεις, όχι σαν αποδεδειγμένα γεγονότα.
Ευχαριστίες στην Κλινική Ψυχολόγο, Έλενα Αριστοδήμου, τηλ.: 99779444, www.altiusmindinstitute.com, Facebook: Altius Mind Institute,Instagram:@altiusmindinstitute
Φωτογραφία: istock
