Ρωτήσαμε την ψυχολόγο πώς μπορεί μια μάνα να σκοτώσει τα παιδιά της και η απάντηση δεν είναι αυτή που περιμέναμε.
Θεωρείται δεδομένη, αυτονόητη, ανιδιοτελής… Αποτελεί, εδώ και αιώνες, μια από τις μεγαλύτερες, σταθερές και πιο ισχυρές δυνάμεις της φύσης. Σύμφωνα με τους λαϊκούς μύθους μπορεί να μετακινήσει βουνά και να διασχίσει ωκεανούς. Έχει τραγουδηθεί, έχει αποθεωθεί μέσα από ποιήματα, έχει πρωταγωνιστήσει σε θεατρικά έργα, έχει βαρύνει τα βλέφαρα εκατομμυρίων μωρών μέσα από νανουρίσματα που την εξυμνούν. Κι όμως, η μητρική αγάπη δεν είναι δεδομένη ούτε αυτονόητη. Εάν ήταν, τα προβλήματά μας θα ήταν λιγότερα, μιας και -όπως χαρακτηριστικά λέει η ψυχολόγος-οικογενειακός σύμβουλος Γεωργία Χριστίνα Κανελλοπούλου “η έλλειψη μητρικής αγάπης θα κάθεται πάντα στον καναπέ ενός ψυχολόγου”.
Πότε η μητέρα, αντί να αγαπά, σκοτώνει;
Κάθε παιδί ψάχνει την ασφάλεια και την αποδοχή στο βλέμμα της μητέρας του από τη στιγμή που αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι είναι κάτι ξεχωριστό από αυτή. Τι γίνεται, όμως όταν η μητέρα είναι ικανή να σκοτώσει τα παιδιά της;
“Τα κίνητρα που ωθούν μία μητέρα να σκοτώσει το παιδί της διερευνώνται από τον χώρο της Ψυχολογίας χρόνια ολόκληρα”, εξηγεί η κυρία Κανελλοπούλου. “Και παρόλο που οι μητρικές παιδοκτονίες ενδέχεται σε κάποιες περιπτώσεις να επηρεάζονται από κάποια ψυχοπαθολογικά στοιχεία, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα γίνονται και χωρίς αυτά”. Όπως είναι φυσικό, ο αντίκτυπος μιας τέτοιας πράξης στην κοινή γνώμη είναι τεράστιος. Ο λόγος είναι ότι οι παιδοκτονίες, εκτός από απεχθή εγκλήματα, έχουν κι έναν έντονο συμβολικό χαρακτήρα που τρομάζει. Τι συμβολίζει για μία μητέρα το να “εξουδετερώσει” το παιδί της;
“Οι διαγνώσεις πάντα έχουν πολλά να μας πουν”, συνεχίζει η ειδικός, “όμως ένα βαθύ, ουσιώδες κομμάτι θα μένει πάντα έξω από την ερμηνεία μας. Άραγε να είναι τα άλυτα παιδικά τραύματα, το κενό συναίσθημα ή το σκοτάδι του ατόμου; Αυτά χρήζουν βαθύτερης διερεύνησης”.
Ωστόσο, μιλώντας για μητρικές παιδοκτονίες, υπάρχουν κάποιες βασικές γνώσεις που μας επιτρέπουν να έχουμε μια εικόνα για τα κίνητρα. “Συνήθως έχουν να κάνουν με το ότι το παιδί ήρθε ανεπιθύμητα στη ζωή της και η μητέρα το αισθάνεται ως βάρος”, λέει η ψυχολόγος. “Ή μπορεί να είναι αποτέλεσμα συζυγικής εκδίκησης (όταν μία μητέρα δηλαδή σκοτώνει το παιδί της για να εκδικηθεί τον σύντροφό της, συχνά μετά από κάποια απιστία). Μπορεί ο θάνατος του παιδιού να έρθει μετά από επαναλαμβανόμενη κακοποίηση (οι μητέρες που κακοποιούν τα παιδιά τους και τελικά αυτά πεθαίνουν, είναι σίγουρο ότι τα έχουν κακοποιήσει αμέτρητες φορές στο παρελθόν). Ή να οφείλεται στο λεγόμενο “Σύνδρομο Μινχάουζεν δια αντιπροσώπου”. Πρόκειται για μία ψυχική διαταραχή την οποία παρουσιάζουν συνήθως μητέρες ή φροντιστές ενός ατόμου που σκοπός τους είναι να ενισχύσουν την εξάρτηση και την ανημποριά του φροντιζόμενου που δεν είναι πραγματικά άρρωστος. Το άτομο που πάσχει από το σύνδρομο λέει ψέματα για την υγεία του ατόμου που φροντίζει και είναι ικανό ακόμα και να το βλάπτει σωματικά προκειμένου αυτό να εμφανίζει τα συμπτώματα της αρρώστιας. Όσοι πάσχουν από το Σύνδρομο έχουν μεγάλη ανάγκη την προσοχή και την λύπηση του κόσμου, κάτι που μπορεί να στερήθηκαν στην παιδική ηλικία!
Τέλος, υπάρχει αυτό που στην ψυχολογία ονομάζεται “αλτρουιστική παιδοκτονία”, όταν η μητέρα πιστεύει πως ο θάνατος θα κάνει καλό στο παιδί της, ότι το σώζει από μία χειρότερη μοίρα. Συνήθως μια τέτοια μητέρα μπορεί να κατευθύνεται και από ψυχωσικά στοιχεία ψευδαισθήσεων και παραισθήσεων.
Σε κάθε περίπτωση, η μητρική αγάπη δεν είναι αυτονόητη. Όμως η μητέρα, που σκοτώνει το παιδί της δεν χωράει συχνά σε καμία ψυχολογική θεωρία που να αντέχει ο ανθρώπινος νους για να την εξηγήσει. Το ‘’δεν υπάρχουν λόγια’’ είναι κάτι που στην περίπτωση μιας παιδοκτονίας ισχύει όσο ποτέ άλλοτε”.
Ευχαριστούμε τη Γεωργία Χριστίνα Κανελλοπούλου, Ψυχολόγο – Οικογενειακή Σύμβουλο, www.thepsytrap.gr
Πηγή: madamefigaro.gr
Φωτογραφία: EPA
