Έρευνες βάζουν τέλος στις υποθέσεις: Ναι, ο έρωτας αλλάζει τον άνθρωπο – τουλάχιστον κατά τον πρώτο χρόνο.
Από την Ελένη Παπαϊωάννου
Σύμφωνα με μια έρευνα με επικεφαλής τον Τζάστιν Λάβνερ, βοηθό καθηγητή στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Τζόρτζια, η πιο σημαντική αλλαγή που επέρχεται κατά τους πρώτους 12 μήνες συζυγικής ζωής δεν έχει να κάνει με το τι σου αρέσει ή τι θέλεις, αλλά με το ποιος είσαι ουσιαστικά.
Η μελέτη αναλύει τα στοιχεία που συνέλεξε ο Λάβνερ και η ομάδα του παρακολουθώντας 169 νιόπαντρα, ετερόφυλα ζευγάρια, μιλώντας μαζί τους σε τρία διαφορετικά, αλλά κομβικά χρονικά σημεία: έξι μήνες μετά το μεγάλο “ναι”, την ημέρα της πρώτης επετείου και έξι μήνες μετά. Τα ερωτηματολόγια, που μοιράστηκαν στα ζευγάρια, ήταν σχεδιασμένα έτσι ώστε να μελετηθούν τα λεγόμενα πέντε δομικά στοιχεία της προσωπικότητας (σύμφωνα με τη θεωρία του Big Five, που ξεκίνησε να δομείται από τους ψυχολόγους Ρόμπερτ ΜακΚρε και Πολ Κόστα το 1990): εξωστρέφεια, νεύρωση, ευσυνειδησία, τερπνότητα (η τάση να είναι κανείς άνετος και ευχάριστος σε κοινωνικές καταστάσεις) και άνοιγμα (η δεκτικότητα προς νέες εμπειρίες).
Όσες κι αν ήταν οι διαφορές ανάμεσα στους συμμετέχοντες, ανεξαρτήτως ηλικίας, οικονομικής κατάστασης, ακόμα και διάρκειας της σχέσης ή και συγκατοίκησης ή μη πριν από τον γάμο, οι αλλαγές που εμφανίστηκαν σε όλους ήταν τόσο ξεκάθαρες, που μπόρεσαν να στηρίξουν τη θεωρία του Λάβνερ. “Το αν ζούσαν μαζί πριν από τον γάμο ή αν η σχέση μετρούσε ήδη πολλά ή λίγα χρόνια ζωής καμία σημασία δεν είχε. Ο γάμος από μόνος του μοιάζει να είναι ο καταλύτης που ενεργοποιεί την αλλαγή. Έχουμε την τάση να θεωρούμε την προσωπικότητα κάτι σταθερό και παγιωμένο, αλλά η έρευνα αυτή αποδεικνύει ότι ακόμα και κατά τους πρώτους μήνες του γάμου η προσωπικότητα αλλάζει”.
Αναρωτιέμαι αν το φύλο παίζει ρόλο, ποιος, αλήθεια, από τους δυο μας τελικά είναι πιο δεκτικός στην αλλαγή, αλλά, σύμφωνα με τον Λάβνερ, αλλάζουμε σημαντικά και οι δύο, άνδρες και γυναίκες, απλά σε διαφορετικούς τομείς: “Οι άνδρες εμφανίζουν μείωση στην εξωστρέφεια και την τερπνότητα, ενώ αυξάνεται σημαντικά η ευσυνειδησία τους. Οι γυναίκες, από την άλλη, σημειώνουν πτώση στους τομείς της τερπνότητας, του ανοίγματος σε νέες εμπειρίες, αλλά και των νευρώσεων”. Τουλάχιστον τώρα έχουμε κάτι, ένα τρανταχτό επιχείρημα ενάντια στη φήμη ότι οι παντρεμένες γυναίκες είναι περισσότερο νευρωτικές…
Τα πορίσματα της έρευνας όπως κωδικοποιήθηκαν από την ομάδα:
1. Τόσο οι άνδρες όσο και οι γυναίκες γινόμαστε λιγότερο ευχάριστοι. Ουπς, δεν έχουν άδικο τελικά οι παλιοί φίλοι που κατηγορούν το ζευγάρι ότι γίνεται πιο κλειστό και λιγότερο ευχάριστο. Ευτυχώς ο Λάβνερ έχει κάτι καλό να πει γι’ αυτήν την αλλαγή: “Ο γάμος είναι δύσκολος, χρειάζεται κάποιο διάστημα προσαρμογής. Πρέπει και οι δύο να συνηθίσουν τα νέα δεδομένα, να βρουν τη θέση τους μέσα στον θεσμό και τις απαιτήσεις του, ακόμα και τη φυσική αλληλεξάρτηση σε βαθμό που δεν έχουν βιώσει ξανά μέχρι τότε, ούτε στην περίπτωση που ο γάμος ήταν η κατάληξη μιας μακροχρόνιας σχέσης”. Υπολόγισε και τα έξοδα της δεξίωσης, τα δώρα που πρέπει να επιστραφούν, τα τραπεζώματα που πρέπει να γίνουν, ε, δεν το λες και αφορμή για χαρά.
2. Οι γυναίκες γίνονται λιγότερο ανοιχτές σε νέες καταστάσεις και οι άνδρες λιγότερο εξωστρεφείς. Άλλη μία, όχι και τόσο κολακευτική ματιά στον γάμο, αρκετή να σε αποτραβήξει από την ιδέα μια και καλή. Τελικά όμως δεν μιλάμε για στοιχεία της προσωπικότητας που εκδηλώνονται μέσα στη σχέση, αλλά για χαρακτηριστικά που απλώς αλλάζουν εστίαση. Σύμφωνα με τον Λάβνερ, οι άνδρες γίνονται λιγότερο εξωστρεφείς, επειδή επικεντρώνονται στη σχέση, ενώ οι γυναίκες αισθάνονται ότι δεν υπάρχει λόγος να αναζητούν ερεθίσματα εκτός γάμου – η σχέση και τα νέα της δεδομένα είναι αρκετή δουλειά για το υποσυνείδητο, τουλάχιστον για τον πρώτο καιρό. Όλα, λοιπόν, είναι θέμα οπτικής. Αυτό που σε μια κολλητή μοιάζει με “βάλτωμα” και “βόλεμα” στην ασφάλεια του γάμου μπορεί για την ίδια τη φρεσκοπαντρεμένη σύζυγο να είναι μια ευχάριστη δέσμευση να περνά περισσότερο χρόνο με τον άνδρα της.
3. Οι γυναίκες γίνονται λιγότερο νευρωτικές την ώρα που οι άνδρες αποκτούν μεγαλύτερη ευσυνειδησία. Ας μην μπερδευόμαστε, η λέξη “νεύρωση” δεν έχει την ίδια χρήση εδώ μ’ αυτήν που έχουμε συνηθίσει. Ο ψυχολόγος διευκρινίζει ότι στη θεωρία του Big Five η νεύρωση αναφέρεται στην τάση που έχει κάποιος προς τα αρνητικά συναισθήματα, το άγχος ή τη θλίψη. Σύμφωνα μάλιστα με έρευνες, οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη τάση κατά μέσο όρο προς τη νεύρωση από τους άνδρες. Ταυτόχρονα, δείχνουν συνήθως μεγαλύτερη ευσυνειδησία, άρα, κατά τον Λέβνερ, εδώ η έρευνα μάς δείχνει ότι το παντρεμένο ζευγάρι έχει την τάση να υιοθετεί τα καλά στοιχεία ο ένας του άλλου. Η ψυχραιμία και η ευσυνειδησία είναι κολλητικές.
Φωτογραφία: istock
