Μάθε πώς να “πουλάς” σωστά τον εαυτό σου.
Το έχεις ακούσει σίγουρα από coaches και από motivational speakers, το έχεις διαβάσει σε βιβλία και sites. To “personal brand” δεν είναι ένας καινούριος όρος, γίνεται όμως όλο και πιο απαραίτητο, ειδικά σε μια εποχή όπως αυτή που ζούμε όπου ο ανταγωνισμός είναι αμείλικτος και η ανάγκη να ξεχωρίσουμε επιβεβλημένη.
Ας μην ξεχνάμε ότι σήμερα οι εργοδότες (και όχι μόνο) έλκονται από έντονες προσωπικότητες που έχουν “κάτι” να πουν. Αυτό το “κάτι” είναι το αποτύπωμα που αφήνει το personal brand σου. Ο όρος επινοήθηκε από τον Tom Peters, συγγραφέα του βιβλίου The Brand Called You, το μακρινό 1997, όταν το lifestyle branding είχε αρχίσει να αναδύεται: “Όλα τα είδη προϊόντων μπορούν και χρειάζεται να βρουν τον τρόπο να ξεπεράσουν τα στενά όρια των κατηγοριών τους και να αποκτήσουν μια δυνατή επωνυμία” υποστήριζε τότε ο Peters. Και αυτό ήταν απλώς η αρχή.
Ανακαλύπτοντας την προσωπική μας ταυτότητα
Σύμφωνα με τον Peters, “όταν μιλάμε για “προσωπική ταυτότητα”, το προϊόν είμαστε εμείς. Και όπως κάθε άλλο προϊόν, έτσι και ο εαυτός μας χρειάζεται προώθηση, διαφήμιση και σωστή προβολή”. Τι είναι όμως ακριβώς αυτή η ταυτότητα; Σύμφωνα με τον Jeff Bezos, ιδρυτή της Amazon, “είναι αυτό που λένε οι άλλοι για σένα όταν δεν είσαι παρών”. Η προσωπική μας ταυτότητα είναι αυτό που εκπέμπουμε προς τα έξω, το στίγμα μας. Είναι ένας μοναδικός συνδυασμός των εμπειριών, των ταλέντων και των αξιών μας και αυτό που μας ξεχωρίζει από τα υπόλοιπα δισεκατομμύρια των ανθρώπων. Κάτι σαν το DNA. Και σε αυτή τη μοναδικότητα πρέπει να εστιάζει και το personal brand μας. Σε όλα τα επαγγέλματα υπάρχουν πολλοί με τις απαραίτητες δεξιότητες, αλλά αυτό δεν αρκεί.
Διάβασε ακόμη – Έτσι θα σταματήσεις την αναβλητικότητα
Πρέπει να δείξεις στην αγορά ποιος είσαι και τι μπορείς να κάνεις για να ενδιαφερθούν όλο και περισσότεροι να αγοράσουν αυτό που πουλάς στην τιμή που έχεις καθορίσει. Το ζητούμενο, λοιπόν, είναι να κάνεις την προσωπική σου ταυτότητα ξεκάθαρη και αξέχαστη. Αυτό δε σημαίνει ότι πρέπει να την κάνεις να δείχνει “τέλεια”. Κάθε άλλο… Όπως αποδεικνύουν οι έρευνες, οι νέοι καταναλωτές δεν προτιμούν τα άψυχα “εμπορικά” brands, αλλά έμψυχες οντότητες με ηθικές αρχές, πολιτική άποψη, δυνατή φωνή, χιούμορ, πρόθυμες να “μοιραστούν” τις ατέλειες και τις αδυναμίες τους.
Η εποχή της ευελιξίας
Η ιδέα του personal branding είναι συχνά παρεξηγημένη. Κάποιοι το συνδέουν με τη δημιουργία μιας ψεύτικης εικόνας αυτολατρείας, άλλοι το θεωρούν συνώνυμο του ναρκισσισμού. Όμως, στην πραγματικότητα, είναι κάτι πολύ διαφορετικό: είναι η διαδικασία ανάδειξης της αυθεντικότητας ενός επαγγελματία. Είναι ένα μονοπάτι που, αν το “βαδίσεις” σωστά, θα σε βοηθήσει όχι μόνο να μπορείς εύκολα να πείσεις τους άλλους για τα επιχειρήματά σου, αλλά και να αναγνωρίσεις την ευκαιρία όταν αυτή προκύψει. Κι αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, γιατί στην εποχή μας η ευκαιρία μπορεί να “παραμονεύει” σε έναν κλάδο διαφορετικό από αυτόν που έχεις σπουδάσει ή και σε κάποια άλλη χώρα. Χτίζω το προσωπικό μου brand δε σημαίνει ότι αποκτώ μόνο “τίτλους” που γυαλίζουν στο βιογραφικό μου, αλλά και σφαιρική γνώση.
Γνώσεις ψυχολογίας για έναν φοιτητή του Πολυτεχνείου, δυνατότητα προγραμματισμού για έναν αρχαιολόγο, ισπανικά για κάποιον οικονομολόγο είναι οι εύκολες συμβουλές. Υπάρχουν όμως και άλλα πράγματα που μπορεί να κατακτήσει κανείς, όπως οι βαθύτερες οργανωμένες γνώσεις για κάτι που ανήκει στη σφαίρα των ενδιαφερόντων του, από τη ροκ μουσική, τον κινηματογράφο, το storytelling μέχρι την παραγωγή βίντεο στο YouTube και την τέχνη της μαγειρικής. Όλα αυτά είναι χρήσιμα για μια καριέρα που ξεφεύγει από τις παλιές συνταγές “διορίζομαι στο δημόσιο” ή γίνομαι στέλεχος πολυεθνικής.
Ποιους αφορά το personal branding
Σύμφωνα με τη Μαρίνα Ψιλούτσικου, η οποία διδάσκει μάρκετινγκ, στρατηγική και ερευνητική μεθοδολογία στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το personal branding αφορά όλους όσοι είναι διατεθειμένοι να αναλάβουν την ευθύνη της επαγγελματικής τους πορείας και να επενδύσουν στον εαυτό τους.
Δεν υπάρχουν άλλοι περιορισμοί. “Μπορεί να βοηθήσει εξίσου σε οποιοδήποτε επάγγελμα, σε οποιαδήποτε ηλικία, σε οποιαδήποτε θέση και σε οποιονδήποτε επαγγελματικό στόχο. Στο πανεπιστήμιο έχω διδάξει personal branding σε πολύ διαφορετικούς επαγγελματίες: ανώτερα στελέχη επιχειρήσεων, δημοσιογράφους, καλλιτέχνες, τεχνίτες, δημόσιους υπαλλήλους, ασφαλώς φοιτητές και νέους επαγγελματίες. Κάθε χρόνο αυτή η ομάδα εμπλουτίζεται όλο και περισσότερο”. Το πρώτο πράγμα που φροντίζει να διδάξει σε όλους η ειδικός είναι ότι το σωστό branding απαιτεί συνέπεια. “Δεν υπάρχει brand χωρίς συνέπεια – είμαστε αυτό που κάνουμε συστηματικά” λέει η ίδια.
“Γι’ αυτό είναι σημαντικό να διαμορφώσουμε το προϊόν” μας με βάση τον αυθεντικό εαυτό μας, δηλαδή τις αξίες μας, τις αρχές που είναι σημαντικές για μας, αυτά που μας κάνουν να νιώθουμε πλήρεις, τις ασχολίες που κάνουν τον χρόνο να κυλάει χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Δεν μπορείς να ξεχωρίσεις αν ασχολείσαι με πράγματα που δε σου ταιριάζουν, που δε σε γεμίζουν, που δε σε εκφράζουν. Αφενός θα κοιτάς το ρολόι και θα σκέφτεσαι πότε θα σταματήσεις, αφετέρου η συνέπεια είναι δύσκολο να τηρηθεί αν υποκρίνεσαι. Και το brand είναι μια υπόσχεση που πρέπει να τηρείς ξανά και ξανά, μια υπόσχεση που δεν μπορείς να αθετήσεις σημειώνει η Μαρίνα Ψιλούτσικου και προσθέτει:
“Πολλοί ξεκινούν από εντελώς λάθος αφετηρία: ψάχνουν να βρουν πώς θα βγάλουν χρήματα. Αυτό όμως δεν είναι το ξεκίνημα, είναι το αποτέλεσμα και θα έρθει ως αντάλλαγμα στην αξία που έχει να προσφέρει ένας επαγγελματίας. Το όραμά μας είναι ο τρόπος με τον οποίο πιστεύουμε ότι μπορούμε να κάνουμε τον κόσμο καλύτερο, είναι ο τρόπος που διαλέγουμε για να προσφέρουμε. Και προηγείται της επιλογής επαγγελματικής δραστηριότητας. Αυτή επηρεάζεται από τις δεξιότητες και τις ικανότητές μας, από τις ευκαιρίες του περιβάλλοντος. Μπορείς να υπηρετήσεις το ίδιο όραμα μέσα από πολύ διαφορετικά επαγγέλματα και μπορεί ένα επάγγελμα να εξυπηρετεί διαφορετικά οράματα”.
Διάβασε ακόμη – Καθιστική ζωή: Πώς να παραμείνεις υγιής
Είναι δύσκολο να πετύχεις σε κάτι που δεν πιστεύεις, που δεν το θεωρείς άξιο προσπάθειας. Το όραμα είναι εκεί για να μας εμπνέει να δημιουργήσουμε, να προσπαθήσουμε, να αντέξουμε στις δυσκολίες, να πάμε κόντρα στις πιθανότητες αν χρειαστεί, να καινοτομήσουμε. Είναι εκεί για να καθοδηγεί τις επιλογές μας, να ξέρουμε σε τι να πούμε “ναι” και σε τι “όχι”. “Αλλιώς, παρασυρόμαστε από προτάσεις που έχουν βραχυπρόθεσμο όφελος, αλλά μας βγάζουν από τον δρόμο μας και αλλοιώνουν το brand μας” επισημαίνει η ειδικός.
Το πρώτο βήμα
Για να δημιουργήσει κανείς ένα επιτυχημένο brand, πρέπει να προσδιορίσει αυστηρά την επαγγελματική του δραστηριότητα, να είναι σαφές “τι δουλειά κάνει”. Κι αυτό συχνά είναι πολύ δύσκολο. Για παράδειγμα, μια καθηγήτρια ιστορίας έχει ως βασικό αντικείμενο το να διδάσκει ιστορία. Μπορεί να έχει κάνει σεμινάρια coaching και αυτό να τη βοηθάει στη δουλειά της.
Μπορεί να λειτουργεί ως μέντορας για τους μαθητές της κι αυτό να της δίνει συγκριτικό πλεονέκτημα στην πράξη. Όμως αυτά δεν έχουν θέση στην επαγγελματική της κάρτα. “Πέρα από το τι κάνουμε, πρέπει να είναι ξεκάθαρο –σ’ εμάς πρώτα– τι δεν κάνουμε, τι δεν είναι αντικείμενο της δουλειάς μας”, εξηγεί η ειδικός, “για να μπορούμε να αρνούμαστε προτάσεις που δε μας αφήνουν να εξειδικευτούμε και να γίνουμε πολύ καλοί σε ένα αντικείμενο. Αν λέμε “ναι” σε οτιδήποτε μας αναθέτουν, τότε το brand μας διαμορφώνεται σε “γενικών καθηκόντων”. Οι άλλοι μας αντιμετωπίζουν ως τον άνθρωπο ο οποίος αναλαμβάνει μικροδουλειές που δε χρειάζονται ιδιαίτερη εξειδίκευση, αλλά πρέπει να γίνουν. Για τις σημαντικές και καλά αμειβόμενες θέσεις ή συνεργασίες προτιμώνται πάντα εκείνοι που έχουν ταυτιστεί με κάτι εξειδικευμένο”.
Ασφαλώς, κατ’ εξαίρεση μπορούμε να βοηθήσουμε στα πάντα. Κατά κανόνα, όμως, χρειάζεται να είμαστε επιλεκτικοί. Χρειάζεται επίσης να αναλαμβάνουμε ρίσκα, μικρά και υπολογισμένα. Είναι απαραίτητα για να βελτιωθούμε στη δουλειά μας, να εξελιχθούμε, να πετύχουμε, να κερδίσουμε, να ανακαλύψουμε τα όριά μας. Όσο αποζητάμε την απόλυτη ασφάλεια στις επιλογές μας και νομίζουμε ότι μένουμε σταθεροί, στην πραγματικότητα υποχωρούμε. Ο κόσμος προχωράει κι εμείς μένουμε πίσω.
Διάβασε ακόμη – Όλα όσα πρέπει να γνωρίζεις για τα γλυκαντικά
Ο ρόλος των social media
Instagram, blog, YouTube, TikTok… Σύμφωνα με τη Μαρίνα Ψιλούτσικου, τα εργαλεία αυτά της ψηφιοποιημένης κοινωνίας είναι εξαιρετικά χρήσιμα, αλλά αφορούν δύο μόνο από τις διαστάσεις του branding: την επικοινωνία και τη δικτύωση. Το βασικό τους πλεονέκτημα είναι ότι μπορούν να μας φέρουν σε επαφή με πάρα πολλούς ανθρώπους πολύ γρήγορα και με σχετικά χαμηλό κόστος.
Και όταν ο στόχος μας είναι αυτός, τότε είναι εξαιρετικά σημαντικά στη δουλειά μας. Δεν αποτελούν όμως τη μοναδική επιλογή, δεν είναι καν πάντα απαραίτητο να υπάρχουν. Η αξία τους εξαρτάται από τη συνθήκη που αντιμετωπίζουμε. Δεν είναι αυτοσκοπός, είναι μέσα. Εκείνο που χρειάζεται, πάντως, να διασφαλίσουμε, αν τα επιλέξουμε, είναι η σωστή χρήση. Ένα πρόχειρο αποτέλεσμα όχι μόνον δε θα βοηθήσει το brand μας, αλλά θα το ζημιώσει.
“Για παράδειγμα, μια σελίδα στο LinkedIn που δεν έχει επικαιροποιηθεί για μήνες ή ένα website με ανενεργούς συνδέσμους, ένα blog ή ένα κανάλι TikTok στα οποία αναρτούμε περιεχόμενο όποτε θυμηθούμε στην πραγματικότητα δεν έχουν όφελος, είναι σαν να μην υπάρχουν. Συχνά μπορεί να είναι επιζήμια, να μεταφέρουν μια εικόνα προχειρότητας και ερασιτεχνισμού στο brand μας” επισημαίνει η ίδια.
Ωστόσο, και παρόλο που μπορεί να ακουστεί σαν αφήγημα του Όργουελ, στην εποχή μας σχεδόν όλοι οι εργοδότες ελέγχουν την ψηφιακή εικόνα των υποψηφίων και αξιολογούν τη δραστηριότητα τους στα social media. “Λογικό είναι” λέει η Μαρίνα Ψιλούτσικου.
“Τόσο οι εργοδότες όσο και οι εργαζόμενοι καλούνται να λάβουν μια σημαντική απόφαση και συγκεντρώνουν όσο περισσότερες πληροφορίες μπορούν ώστε να είναι η σωστή απόφαση. Πάντα συνέβαινε. Οι μεν ζητούσαν συστάσεις και βιογραφικά. Οι δε προσπαθούσαν να μάθουν ποιες είναι οι συνθήκες εργασίας σε έναν οργανισμό, ρωτούσαν γνωστούς που εργάζονταν σε αυτόν. Απλώς τώρα με τα social media η αναζήτηση είναι άμεση, ευκολότερη και οι πληροφορίες περισσότερες. Ένας λόγος παραπάνω να είμαστε προσεκτικοί με τις αναρτήσεις μας και το brand που διαμορφώνουμε και επικοινωνούμε. Ένας λόγος παραπάνω να υπερασπιζόμαστε την αυθεντικότητά μας και να στηρίζουμε το brand μας σε αυτήν”.
Το κλειδί της επιτυχίας
“Θα έλεγα ότι ένα ξεκάθαρο personal brand είναι συνώνυμο της επιτυχίας” διευκρινίζει η Μαρίνα Ψιλούτσικου. “Ένας επιτυχημένος επαγγελματίας έχει ξεκάθαρο και ισχυρό brand κι ένας επαγγελματίας με ισχυρό προσωπικό brand είναι επιτυχημένος. Πρέπει βέβαια να διευκρινίσω ότι ισχυρό brand δε σημαίνει οπωσδήποτε ευρέως γνωστό brand. Ασφαλώς υπάρχουν πολλοί διάσημοι με ισχυρό brand, αλλά το ένα δεν προϋποθέτει ούτε εξασφαλίζει το άλλο. Η διασημότητα δεν είναι απαραίτητη για την επιτυχία. Υπάρχουν εξαιρετικά επιτυχημένοι επαγγελματίες που είναι γνωστοί σε ελάχιστους ανθρώπους. Αντίστροφα, η διασημότητα δε συνεπάγεται ούτε απαιτεί ισχυρό προσωπικό brand. Πολύ συχνά άνθρωποι αποκτούν ευρεία αναγνωρισιμότητα, αλλά η όποια επιτυχία τους είναι συγκυριακή και σύντομη” καταλήγει. Αν πάντως πρέπει να κρατήσεις μια συμβουλή από την ειδικό, είναι σίγουρα αυτή: Για να αξιοποιήσεις πραγματικά την προσωπική σου επωνυμία, πρέπει να είσαι προετοιμασμένη να σταθείς στο προσκήνιο, να καινοτομήσεις, να μιλήσεις και να είσαι έτοιμη να αποτύχεις σε κάποια πράγματα. Και, κυρίως, να θυμάσαι ότι δε θα αρέσεις σε όλους!
Tips αποκλειστικά για γυναίκες
Πώς μπορεί μια γυναίκα να αξιοποιήσει το personal branding για να ξεχωρίσει στην αγορά εργασίας; Η Μαρίνα Ψιλούτσικου λέει σχετικά: “Αν πρέπει να πω κάτι αποκλειστικά για τις γυναίκες, τότε θα πρότεινα να μην κάνουν το φύλο τους σημείο αναφοράς και να μην επιτρέψουν σε άλλους να το κάνουν. Να μην εγκλωβιστούν στα στερεότυπα ή στους περιορισμούς που το συνοδεύουν. Να μη θεωρήσουν ότι υπάρχουν επαγγέλματα, θέσεις ή στόχοι που δεν είναι γι’ αυτές. Να μην απαρνηθούν τα χαρακτηριστικά του φύλου τους ούτε να τα τονίζουν. Να μη ζητήσουν διευκολύνσεις λόγω αυτού ούτε να προσπαθούν υπερβολικά για να αποδείξουν την αξία τους. Από κει και πέρα, υπάρχουν αναγκαίες συνθήκες για τη διάκριση, ανεξάρτητες από το φύλο. Πριν γίνεις ξεχωριστή χειρουργός, πρέπει να ξέρεις ανατομία. Πριν κερδίσεις αρχιτεκτονικά βραβεία, πρέπει να φτιάχνεις οικοδομήματα που δεν πέφτουν.
Πριν κατακτήσεις την Εβδομάδα Μόδας του Παρισιού, πρέπει να μάθεις τα υφάσματα και τις ραφές. Στο πλαίσιο αυτό, είναι απαραίτητο να παρακολουθείς τις εξελίξεις και να επιμορφώνεσαι συνεχώς. Αυτό που σήμερα είναι αρκετό –ή ακόμα και πολύ– αύριο δε θα αρκεί. Χρειάζεται επίσης δικτύωση, δεν μπορείς να πας πολύ μακριά μόνη σου. Δικτύωση δε σημαίνει ότι πάω από εκδήλωση σε εκδήλωση και χαμογελάω στους πάντες ούτε ότι βάζω καρδούλες σε όποια ανάρτηση εμφανιστεί μπροστά μου στα social media. Υπάρχουν άνθρωποι που με αυτή τη συμπεριφορά αποκομίζουν οφέλη, αλλά είναι η επαγγελματική τους δραστηριότητα και υπήρχε πολύ πριν από τα social media. Για τους υπόλοιπους η δικτύωση σημαίνει επιλεκτική και ουσιαστική συνεργασία, ανταλλαγή απόψεων και ευκαιριών”.
Η Μαρίνα Ψιλούτσικου είναι διδάκτωρ του Τμήματος Μάρκετινγκ και Επικοινωνίας του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το ερευνητικό της έργο έχει παρουσιαστεί σε διεθνή ακαδημαϊκά συνέδρια και περιοδικά σε θέματα στρατηγικής, μάρκετινγκ και executive coaching.
Πηγή: madamefigaro.gr
Φωτογραφία: istock
