Τι είναι αυτό που σε δυσκολεύει να διεκδικήσεις περισσότερα χρήματα και να πουλήσεις σωστά τον εαυτό σου; 4+1 χαρακτηριστικά των ανθρώπων που υποαμοίβονται και κάνουν εκπτώσεις στις ικανότητές τους.
Της Ελένης Παπαιωάννου
Πολύ συχνά ακόμα και η ίδια η εικόνα που έχουμε σχηματίσει για τα χρήματα μπορεί να είναι ο λόγος που πληρωνόμαστε λιγότερο. Για μένα και για πολύ κόσμο που ξέρω, κυρίως γυναίκες, τα χρήματα ήταν πάντα κάτι βρόμικο, ίσως και ανήθικο. Σίγουρα η χαρά της δημιουργίας είναι πολύ ψηλά στο σύστημα αξιών μας. Μετά από τόσα χρόνια όμως γνωρίζω ότι και τα χρήματα κάποιες φορές μπορούν να αγοράσουν λίγη ευτυχία – κι αυτό δεν είναι κακό. Το να τα απαρνιέμαι ή να προσποιούμαι στον εαυτό μου ότι δεν τα θέλω όσο άλλα πράγματα σίγουρα δεν με βοηθάει να τα αποκτήσω. Η συγγραφέας Μπάρμπαρα Στάνι μάς αποκαλεί “underearners”, τίτλος που απέκτησε τόση δημοφιλία, που το #underearnersanonymous χρησιμοποιείται ακόμα και ως hashtag στo Τwitter. Στην Κύπρο η μισθολογική διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα, υφίσταται και είναι έντονη. Σύμφωνα με το βιβλίο της Στάνι Τα μυστικά των υψηλόμισθων γυναικών, εκείνες από εμάς που δεν φτάνουμε ποτέ στα ποσά που μας αξίζουν μοιραζόμαστε κάποια χαρακτηριστικά που δεν συναντώνται ποτέ σ’ εκείνους που πληρώνονται όσο πρέπει ή και παραπάνω:
1. Η προθυμία να δουλέψουμε ακόμα και χωρίς πληρωμή
Σύμφωνα με τη Στάνι, οι underearners πολύ συχνά προσφέρουν αφιλοκερδώς τον χρόνο, τις γνώσεις και τις δεξιότητές τους. Ο λόγος; Δεν αξιολογούν σωστά τη δουλειά τους μειώνοντας την αξία της και χαρίζοντάς την, αφού έτσι κι αλλιώς δεν (τους) κοστίζει και τίποτα. Αντίθετα, εκείνοι που πληρώνονται καλά, ίσως και καλύτερα από όσο αξίζουν, μετράνε ενδελεχώς το τι προσφέρουν χρεώνοντας τον έξτρα χρόνο ή την προσπάθεια που μπορεί να τους ζητηθεί. Βέβαια, υπάρχουν και οι περιπτώσεις που κανείς επιλέγει να «χαρίσει» τη δουλειά του. Η διαφορά είναι ότι αυτό γίνεται συνειδητά, οπότε υπάρχει έλεγχος της κατάστασης. Μπορεί, για παράδειγμα, να θέλεις να προσφέρεις την εργασία σου για να βοηθήσεις έναν φίλο ή για να τιμήσεις τη συνεργασία σου με κάποιον. Εδώ το παιχνίδι είναι στα χέρια σου και πάντα κάτι παίρνεις ως αντάλλαγμα.
2. Ο φόβος της διαπραγμάτευσης
Πέρα από το ότι δεν είναι ευγενικό να ζητάμε, οι γονείς μου με είχαν διδάξει να υποχωρώ και να καταλαβαίνω τον άλλο μπαίνοντας στη θέση του. Έτσι, μεγάλωσαν ένα κορίτσι με έντονη ενσυναίσθηση, αλλά πολύ χαμηλή αυτοεκτίμηση σε ό,τι αφορά τις εργασιακές διεκδικήσεις. Πολλές φορές στην καριέρα μου, αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο να πρέπει να διεκδικήσω αυτά που μου άξιζαν, με έλουζε κρύος ιδρώτας στη σκέψη ότι θα ζητήσω κάτι. Πάντα σκεφτόμουν ότι η εταιρεία πιθανόν να μην μπορεί να στηρίξει το αίτημά μου, οπότε δεν θα ήταν σωστό να τη φέρω σε δύσκολη θέση… Ποτέ κανείς δεν με είχε διδάξει να διαπραγματεύομαι, ακόμα και να συγκρούομαι δημιουργικά. Σύμφωνα με τη συγγραφέα, πολλές γυναίκες αντικρίζουν το ίδιο ψυχολογικό φράγμα. «Αντιμετωπίζουμε τη διαπραγμάτευση σαν κάτι αρνητικό. Έχουμε μάθει να τη σχετίζουμε με “αρσενικά” χαρακτηριστικά, όπως η αυτοπεποίθηση, η επιβολή και η αποφασιστικότητα» εξηγεί. Αποτέλεσμα; Οι γυναίκες φοβόμαστε πως, αν υιοθετήσουμε μια τέτοια συμπεριφορά, μπορεί να μας απορρίψουν, αφού δεν ταιριάζει καθόλου στις κοινωνικές προσδοκίες για το φύλο μας. Πώς λοιπόν ξεπερνούν αυτό το φράγμα όσες από εμάς παίρνουν όσα τους αξίζουν; “Κάνουν αυτό που φοβούνται ξεπερνώντας τον φόβο τους” λέει η Στάνι. Και για να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε και οι υπόλοιπες αυτόν τον φόβο, προτείνει να σκεφτούμε το εξής: Εμείς οι γυναίκες είμαστε πολύ καλές στο να διεκδικούμε για τους άλλους. Όταν χρειαστεί, ζητάμε πάντα παραπάνω από αυτά που αναλογούν σ’ εκείνον που εκπροσωπούμε. “Όταν διεκδικείτε για τον εαυτό σας, λοιπόν, συνειδητοποιήστε ότι το κάνετε για τις άλλες γυναίκες, για εκείνες που βρίσκονται γύρω σας, ακόμα και για τις ίδιες τις συνεργάτιδές σας” προτείνει. Για σκεφτείτε να το κάνουμε για τις κόρες και τις ανιψιές μας; Εύκολο!
3. Η τάση να υποτιμάμε τον εαυτό μας
Η ίδια η γνώση ότι οι γυναίκες πληρώνονται λιγότερο από τους άνδρες μπορεί πολλές φορές να δημιουργεί από μόνη της το πρόβλημα. Ξέροντας ότι “έτσι είναι τα πράγματα”, δύσκολα θα προσπαθήσουμε να τα αλλάξουμε, ειδικά αν προτάσσουμε τον ίδιο μας τον εαυτό ως παράδειγμα. Πείτε το κάτι σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Τι μπορεί να μας βοηθήσει; Η διαφάνεια, η ενημέρωση, το να συζητάμε μεταξύ μας τους μισθούς και τις διαφορές μας. Μόνο έτσι θα εκθέσουμε το πρόβλημα και θα μπορέσουμε να διεκδικήσουμε τα προφανή.
4. Μάνατζερ του εαυτού μας
Η δική μου διαπραγματευτική ικανότητα άλλαξε εντυπωσιακά, όταν μετά από χρόνια δουλειάς ως στέλεχος, αποφάσισα να διαχειριστώ τον χρόνο και τη δουλειά μου μόνη μου επιστρέφοντας στον κόσμο των freelancers απ’ όπου ξεκίνησα. Εκεί έξω τα πράγματα είναι ελεύθερα, σκληρά, ρεαλιστικά. Καμία εταιρεία δεν σε “φροντίζει”, σε καμία εταιρεία δεν «ανήκεις». Είσαι μόνος σου. Και αυτή η ανεξαρτησία φέρνει μαζί της πολλά παράσημα. Μπορείς να πεις “ναι” και “όχι”, μπορείς να αναλάβεις κάτι ή να το απορρίψεις, να διαχειριστείς τον χρόνο σου, να θέσεις τους όρους και τα deadlines σου. Η αυτοδιαχείριση φέρνει σταδιακά μαζί της και την αυτοδιάθεση, αλλά και την αυτοεκτίμηση. Ξέρω ακριβώς για πόσα χρήματα θα αναλάμβανα ένα project, όταν θέλω, χαρίζω τον χρόνο μου σε φίλους που τον έχουν ανάγκη για να προωθήσουν τη δουλειά τους, δεν σηκώνομαι από το κρεβάτι παρά μόνο για όσα κρίνω ότι μου αξίζουν και χρειάζομαι για να ζήσω, για να παραφράσω λίγο τη διάσημη ρήση της Λίντα Εβαντζελίστα με τα 10.000 δολάρια. Αντί όμως να περιμένουμε τις συνθήκες να μας ωριμάσουν, όπως στην περίπτωσή μου, τι θα μπορούσαμε να κάνουμε;
MONEY TALKS
Μιλώντας με την business & life coach Ελένη Αρώνη, κατάλαβα ότι θα πρέπει να αγκαλιάσουμε τη φύση μας και να την υποστηρίξουμε μαζί με τα “αρσενικά” χαρακτηριστικά μας: “Τι χρειάζονται οι εργαζόμενες γυναίκες στον δυτικό κόσμο προκειμένου να αυξήσουν την αμοιβή τους στον εργασιακό χώρο; Να εστιάσουν στα εξής” λέει και μας εξηγεί:
Α. “Γυναίκες που ενδιαφέρονται για “επαγγελματική άνοδο” έχουν αρκετά ισορροπημένη “αρσενική” ενέργεια μέσα τους, έχουν απομακρυνθεί από το κοινωνικό DNA της γυναίκας των σπηλαίων, έχουν εξελιχθεί, γι’ αυτό και ψάχνονται. Ας το λάβουν αυτό υπόψη τους, λοιπόν, και ας το τιμήσουν.
Β. Όσες γυναίκες ενδιαφέρονται να εξελιχθούν οικονομικά ή αλλιώς στον εργασιακό χώρο, καλό θα είναι να αυξήσουν, βελτιώσουν ή αποκτήσουν όποιες δεξιότητες θεωρούν ότι τους χρειάζονται:
• Να εμπιστεύονται τον εαυτό τους και να αναλάβουν δράση προσωπικής ανάπτυξης.
• Να ασχοληθούν με τον μοναδικό, διαφορετικό εαυτό τους με όποια υποστήριξη θεωρούν καλύτερη (σεμινάρια, coaching, συζητήσεις με άτομα που τους εμπνέουν, βιβλία κ.λπ.).
• Μπορεί να χρειάζονται διαπραγματευτική ικανότητα ή συναισθηματική ευφυΐα, δεξιότητες επικοινωνίας ή περισσότερη εξειδίκευση στον τομέα τους, διαχείριση χρόνου και άλλα πολλά. Αν ασχοληθούν με υπομονή και επιμονή, τότε σίγουρα θα συμβεί η εξέλιξη.
Γ. Γυναίκες που θεωρούν τον εαυτό τους underearner, κατά την προσωπική μου άποψη, δεν παίρνουν όλη την ευθύνη της ζωής τους στα χέρια τους. Μόλις αρχίσουν να παίρνουν όλη την ευθύνη, τότε θα συνειδητοποιήσουν ότι τελικά επιλέγουν να είναι underearners. Αν θέλουν πραγματικά να έχουν περισσότερες επιλογές, μπορούν! Τέλος, είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε εμείς οι άνθρωποι (όλα τα φύλα) ότι έχουμε πολύ υψηλό δυναμικό από κατασκευής. Όσο λοιπόν ασχολούμαστε με την εκδήλωση αυτού του δυναμικού μας, τόσο θα εξελισσόμαστε ο καθένας μας με τις ιδιαιτερότητές του. Η πλάνη ξεκινά από τη σύγκριση με τους άλλους, κάτι που είναι τουλάχιστον χαζό. Πώς γίνεται να συγκρίνομαι με κάποιον άλλο, όταν δεν γνωρίζω πρωταρχικά ποιος είμαι εγώ; Κι αν αρχίσω από το εύκολο, δηλαδή να μάθω ποιος είμαι και μετά να μάθω ποιος είναι ο άλλος που συγκρίνομαι, ίσως συνειδητοποιήσω γνωρίζοντας τον εαυτό μου ότι είμαι μοναδικός/ή και ίσως εγκαταλείψω τη σύγκριση ως διαδικασία ανούσια. Και ίσως αρχίσω να ζω το δυναμικό μου, που, κατά τη δική μου εμπειρία, μετατρέπει στη ζωή έναν άνθρωπο από underearner σε heartful giver».
